Ở đất nước của bạn vào ngày đầu năm mới, mọi người thường hay ăn món ăn nào? Ở Nhật Bản, để chào đón năm mới, người ta thường ăn món canh có tên gọi Ozoni. Trong bài viết này chúng tôi sẽ giới thiệu chi tiết đến bạn nguồn gốc của Ozoni, cũng như những nguyên liệu được sử dụng để làm nên món truyền thống đặc trưng trong ngày Tết của Nhật Bản này.
Vài nét về Ozoni
Ozoni là món ăn bao gồm các thành phần chính là mochi cùng các loại rau củ như cà rốt, củ cải, hành, được nấu trong nước dùng vị miso hoặc shoyu.
Tương truyền rằng Ozoni có lịch sử tương đối lâu đời, bắt đầu từ thời Heian (794 – 1192). Từ xưa, mochi đã luôn được ăn vào các ngày đặc biệt và các dịp lễ bởi đối với người Nhật, mochi gắn liền với những khởi đầu tốt. Cho đến nay, ở khắp các vùng tại Nhật Bản, người ta vẫn duy trì tập tục ăn Ozoni vào ngày lễ đầu năm để chào đón một năm mới bình an vô sự. Tùy từng địa phương và các gia đình mà nguyên liệu và cách nêm nếm gia vị của Ozoni sẽ có sự khác biệt nhưng chắc chắn món ăn này không thể không có mochi.
Vậy Ozoni được chế biến như thế nào? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu kỹ hơn về các loại nguyên liệu và gia vị của món ăn truyền thống này nhé!
Các loại mochi được sử dụng trong Ozoni
Có 2 loại mochi được sử dụng là mochi hình tròn và mochi hình chữ nhật. Mochi tròn thường hay được sử dụng ở vùng Kansai, trong khi đó ở Kanto mọi người thường hay sử dụng mochi hình chữ nhật. Người Nhật cho rằng mochi tròn biểu tượng cho sự viên mãn, nên mọi người ăn mochi trong để cầu mong một năm mới tròn đầy và mọi thứ đều tốt đẹp. Mặt khác, bánh mochi hình chữ nhật xuất hiện vào thời Edo (1603 – 1867), khi đó dân số ở các vùng đô thị tăng lên nhanh chóng, để có thể sản xuất được nhiều mochi, người ta đã giản lược bước nặn tròn mochi mà thay vào đó là cắt thành các miếng vuông vắn.
Cách chế biến mochi
Có rất nhiều cách chế biến mochi như hầm, nướng, rán. Mặc dù có rất it địa phương và gia đình rán mochi nhưng đây lại là một món ăn vô cùng hấp dẫn với lớp vỏ giòn rụm bên ngoài sẽ khiến bạn khó có thể cưỡng lại. Tùy vào cách chế biến mà hương vị đặc trưng của món ăn sẽ khác nhau, bạn hãy ăn thử mochi theo nhiều kiểu để tìm ra hương vị mà mình yêu thích nhất nhé!
Cách nêm nếm nước dùng
Nước dùng tsuyu được sử dụng chủ yếu trong món Ozoni là sumashi (nước dùng dashi có thêm shoyu và muối), shiro-miso (ít muối, có vị ngọt), tanshoku-miso (nhiều muối hơn shiro-miso), azuki (đậu đỏ). Ngoài ra, cũng có một loại nước dùng tsuyu ít được biết đến, đó là men-tsuyu (một loại nước dùng dashi cho thêm nước tương, rượu và đường), hoặc nước dùng nấu từ các loại hải sản.
Khám phá các món Ozoni khác nhau của từng địa phương trên nước Nhật
Khu vực Hokkaido – Tohoku
▼Ozoni của Hokkaido
Ở Hokkaido, người ta sử dụng các loại nguyên liệu như mochi hình chữ nhật nướng, cà rốt, hành và loại hải sản nổi tiếng chỉ có tại Hokkaido như trứng cá hồi, cùng với nước dùng Sumashi vị Shoyu. Một số địa phương như Ishikari của Hokkaido có món Ozoni đặc trưng riêng, sử dụng nước dùng tsuyu vị shoyu truyền thống của tỉnh Ishikari, mochi hình chữ nhật nướng, cá hồi – đặc sản của Hokkaido, khoai tây và trứng cá hồi.
▼Ozoni của Iwate
Ở vùng Miyako, tỉnh Iwate, người dân sử dụng nước dùng tsuyu ninh từ cá mòi khô (niboshi) và nước dùng Sumashi vị Shoyu. Nguyên liệu để nấu món Ozoni gồm có bánh mochi hình chữ nhật nướng, củ cải, cà rốt, ngưu bàng, cá hồi,… Điều làm nên sự đặc biệt của món ăn này là người ta sẽ chấm món ăn vào một loại nước sốt gọi là “Kurumi-dare” – nước sốt được làm từ hạt óc chó nghiền trộn với đường. Các nguyên liệu được thấm đều trong vị mặn của nước dùng hòa quyện với vị ngọt nhẹ của sốt chấm tạo nên một sự kết hợp vô cùng tinh tế.
Khu vực Kanto
▼ Ozoni của Kanagawa
Ở tỉnh Kanagawa, các nguyên liệu được sử dụng trong món Ozoni rất đa sắc màu, gồm có mochi hình chữ nhật nướng, chả cá kamaboko (làm từ cá tuyết), thịt gà, măng, cà rốt, rau xanh, nấu trong nước dùng Sumashi. Bằng cách loại bỏ mùi từ thịt gà và mỡ thừa, nước dùng của món ăn này rất thanh giúp bạn có thể cảm nhận được hương vị mộc mạc nhất của các nguyên liệu. Đặc biệt, món chả cá kamaboko được sử dụng là kamaboko đỏ – trắng. Đây là món ăn cực kỳ may mắn bởi màu đỏ mang ý nghĩa trừ tà, còn sắc trắng lại mang ý biểu tượng cho sự thanh sạch.
▼ Ozoni của Tokyo
Ở Tokyo, món Ozoni được nấu với các nguyên liệu như bánh mochi hình chữ nhật nướng, củ cải, rau cải cùng với nước dùng ninh từ tảo bẹ và xương gà. Nước dùng được nấu trong 30 phút nên sẽ có vị ngọt đậm đà. Cải xanh được cho thêm vào ngay trước khi món ăn hoàn thành để giữ lại đúng hương vị của rau, làm món ăn trở nên ngon hơn.
Khu vực Kansai
▼ Ozoni của Kyoto
Đặc trưng của món Ozoni ở Kyoto là vị ngọt từ tương miso trắng. Các nguyên liệu được sử dụng trong món ăn này gồm có mochi hình tròn, khoai môn (nguyên liệu truyền thống từ xa xưa ở Kyoto), cà rốt đỏ (Kintoki) có vị ngọt (hay còn gọi là Kyo-ninjin) và các loại rau truyền thống của Kyoto như rau cải. Bạn sẽ cảm nhận được rõ hương vị của các loại rau trong món ăn này.
▼ Ozoni của Nara
Cũng thuộc khu vực Kansai nên các loại nguyên liệu và nước dùng của món Ozoni ở Nara cũng gần giống với Kyoto. Điểm nhấn ở đây là các nguyên liệu đều được cắt hình tròn, mang ý nghĩa viên mãn. Điểm đặc biệt nhất của món ăn này là người ta sẽ chấm nó cùng với bột đậu kinako để ăn. Hương vị của đậu tương và miso tạo nên một sự kết hợp vô cùng tinh tế và vị ngon đặc biệt.
Khu vực Chukoku
▼ Ozoni của Shimane
Ở thành phố Matsue, tỉnh Shimane, món Zenzai (món đỗ ninh với đường ngọt và có mochi) được dùng như món Ozoni ăn trong năm mới. Món ăn này bắt nguồn từ ngôi đền Sada-jinja ở thành phố Matsue cũng là nơi ra đời của món Zenzai. Bằng cách thêm một chút muối, bạn sẽ cảm nhận được rõ hơn vị ngọt trong món ăn này.
▼ Ozoni của Okayama
Đặc trưng của Ozoni ở Okayama là việc sử dụng cá cam buri, một trong những loại cá tiêu biểu cho các loại cá shusseuo (Cá được gọi bằng tên khác khi chúng lớn lên) cùng bánh mochi nấu trong nước dùng ninh từ tảo bẹ và cá ngừ. Vì từ Shusseuo (xuất thế) có nghĩa là sự thăng tiến nên đây cũng được biết đến như một món ăn may mắn. Cá cam được nướng mặt ngoài khiến món ăn trở nên thơm và đậm vị hơn.
Khu vực Kyushu
▼ Ozoni ở Kagoshima
Ở Kagoshima, nước dùng của món Ozoni là nước Sumashi được chế biến từ nước ngâm qua đêm của tôm khô, kết hợp với măng khô, tảo bẹ và nêm nếm với shoyu ngọt. Các nguyên liệu nấu món ăn này gồm có mochi tròn, tôm, măng được dùng để làm nước dùng và sò. Mỗi nguyên liệu đều góp phần làm nên vị ngọt của món ăn và bạn cũng sẽ cảm nhận được rõ hương thơm của tôm trong món Ozoni này.
▼ Ozoni của Miyazaki
Ở Miyazaki, người ta nấu món Ozoni bằng nước dùng Sumashi kết hợp với mochi tròn nướng và giá đỗ. Giá đỗ được sử dụng trong món ăn này tạo nên một hương vị rất ấn tượng. Bên cạnh đó. đặc trưng của món ăn còn nhờ vào hương vị các nguyên liệu được ninh trong nước dùng làm từ măng khô. Bằng cách thêm yuzu (một loại quả họ cam, quýt) và lá mitsuba, món ăn càng trở nên cao cấp hơn với hương thơm thanh nhã và màu sắc hấp dẫn.
Trên đây là bài viết giới thiệu về món ăn truyền thống Ozoni của Nhật Bản. Vẫn còn rất nhiều món Ozoni mà chúng tôi chưa thể giới thiệu hết đến các bạn. Tuy nhiên, hãy nhớ rằng thông qua việc hiểu về Ozoni, bạn sẽ biết thêm nhiều hơn về văn hóa và lịch sử của từng địa phương tại Nhật. Nếu có cơ hội, hãy thử thật nhiều món Ozoni ở các vùng khác nhau khi đến Nhật Bản nhé!
Nếu bạn đang có nhu cầu chuyển việc tại Nhật Bản, bạn có thể truy cập vào trang web tsunagu Local Jobs! Tại đây có rất nhiều công việc chính thức dành cho người nước ngoài đang sinh sống ở Nhật, và nhiều vị trí tuyển dụng với mức lương hấp dẫn. Hãy đăng ký tài khoản trên trang web để bắt đầu hành trình tìm kiếm công việc mơ ước của bạn nhé!
Thông tin trong bài viết được cập nhật tại thời điểm công bố
