9 kỳ thi đánh giá năng lực tiếng Nhật dành cho người nước ngoài bên cạnh JLPT

Nhắc đến chứng chỉ năng lực tiếng Nhật, chắc hẳn những người học tiếng Nhật đều nghĩ ngay đến chứng chỉ của Kỳ thi năng lực tiếng Nhật (JLPT) vốn đã phổ biến trên toàn thế giới. Tuy nhiên, bạn có biết rằng ở Nhật ngoài JLPT, còn rất nhiều kỳ thi năng lực tiếng Nhật khác dành cho người nước ngoài không? Nhiều kỳ thi trong số đó có tính ứng dụng cao trong đời sống và được nhiều cơ sở giáo dục cũng như doanh nghiệp Nhật Bản chấp nhận. Để giúp các bạn hiểu hơn về các kỳ thi năng lực tiếng Nhật, trong bài viết này chúng tôi sẽ tổng hợp thông tin về 9 kỳ thi năng lực tiếng Nhật phổ biến ở Nhật cũng như mức độ khó, hình thức thi và so sánh tương quan với JLPT. Tất cả các chứng chỉ này đều đã được Bộ Tư pháp và Cục quản lý xuất nhập cảnh Nhật Bản công nhận, có địa điểm tổ chức thi ở cả Nhật Bản và Việt Nam nên những ai đang có ý định du học, lao động hoặc đơn giản là muốn kiểm tra năng lực của mình có thể cân nhắc đăng ký dự thi.

1. Kỳ thi năng lực tiếng Nhật thương mại BJT (Business Japanese Proficiency Test)

BJT là kỳ thi đánh giá năng lực tiếng Nhật sử dụng trong môi trường làm việc do Hiệp hội kiểm định năng lực Hán Tự Nhật Bản (Japan Kanji Aptitude Testing Foundation) tổ chức. Đúng như tên gọi của nó, đây không chỉ là một bài kiểm tra năng lực tiếng Nhật thông thường mà chú trọng vào tiếng Nhật trong kinh doanh, giao tiếp thông qua các tình huống thương mại giả định mang tính thực tế cao. Kỳ thi này phù hợp với những người đang hoặc sắp đi làm tại các doanh nghiệp Nhật Bản, những người đã có vốn tiếng Nhật cơ bản và muốn nâng cao trình độ hơn nữa. Nếu bạn có chứng chỉ JLPT kèm theo chứng chỉ BJT này nữa, bạn sẽ được các nhà tuyển dụng ở Nhật Bản đánh giá cao hơn, cơ hội vượt qua vòng hồ sơ cũng sẽ cao hơn so với những ứng viên chỉ có chứng chỉ JLPT. 

Bài thi BJT được tiến hành theo hình thức trắc nghiệm, bao gồm 2 phần là đọc và nghe tập trung kiểm tra khả năng sử dụng tiếng Nhật thông qua các câu hỏi về từ vựng, ngữ pháp; kiểm tra kiến thức về xã hội, văn hóa, doanh nghiệp Nhật Bản thông qua các câu hỏi xử lý tình huống. Kết quả bài kiểm tra không có trượt hay đỗ mà chỉ đánh giá năng lực thí sinh thông qua 6 cấp độ là J5, J4, J3, J2, J1 và J1+. Thông thường các thí sinh có chứng chỉ JLPT N1 khi thi BJT sẽ đạt J2 hoặc J1. Chi tiết về so sánh tương quan với JLPT sẽ có ở bảng bên dưới.

Ngoài ra một số ưu điểm của kỳ thi như thi trên máy tính, thời gian đăng ký linh hoạt có thể đăng ký 1 ngày trước kỳ thi rất phù hợp với những người đang đi làm bận rộn.

• Lệ phí dự thi: tại Việt Nam: 670.000 VNĐ, tại Nhật Bản: 7.000 yên (đã bao gồm thuế)
• Thời gian tổ chức thi: Tất cả các ngày trong tuần trừ thứ Bảy, Chủ nhật
• Trang web (tiếng Nhật): https://www.kanken.or.jp/bjt/
• Trang web (tiếng Anh): https://www.kanken.or.jp/bjt/english/

2.  Kỳ thi tiêu chuẩn tiếng Nhật thương mại STBJ (Standard Test for Business Japanese)

Kỳ thi tiêu chuẩn tiếng Nhật thương mại STBJ là kỳ thi đánh giá năng lực sử dụng tiếng Nhật tổng hợp trong công việc dành cho người nước ngoài đang học tiếng Nhật và có nhu cầu làm việc tại các doanh nghiệp Nhật Bản. Ngoài ra, đây cũng là một chứng chỉ để đánh giá năng lực tiếng Nhật thực tế của những người đang có nguyện vọng du học đến Nhật Bản, hoặc thi lên các trường chuyên môn, đại học, cao đẳng ở Nhật.

Bài thi STBJ được tiến hành dưới hình thức trắc nghiệm, gồm các phần thi nghe hiểu, đọc hiểu và từ vựng. Ngoài ra, một điều đặc biệt lưu ý là kỳ thi STBJ đánh giá năng lực tiếng Nhật thương mại nên sẽ có một số nội dung yêu cầu sử dụng kính ngữ phù hợp với văn cảnh. Kết quả của kỳ thi STBJ không chỉ đánh giá năng lực tiếng Nhật của người sử dụng mà còn đánh giá những kiến thức liên quan đến văn hóa trong công ty Nhật Bản. Tất cả các trường Nhật ngữ, các nghiệp đoàn và công ty Nhật Bản đều chấp nhận chứng chỉ này.

Kỳ thi STBJ được chia thành 5 cấp độ từ BJ5 đến BJ1 với mức điểm và độ khó tương quan với kỳ thi JLPT như bảng bên dưới

• Lệ phí dự thi: tại Việt Nam: 680.000 VNĐ, tại Nhật: 4.500 yên
• Thời gian tổ chức thi: 1 lần vào các tháng 2, 4, 6, 8, 10, 12
• Trang web (tiếng Nhật): https://www.ajlea.net/
• Trang web (tiếng Việt): http://stbj.vn/

3. Kỳ thi năng lực tiếng Nhật PJC – PJC Bridge

PJC (Practice Japanese Communication Exam) là kỳ thi đánh giá năng lực tiếng Nhật tương đương trình độ N1 và N2 của JLPT dành cho người nước ngoài sử dụng tiếng Nhật không phải tiếng mẹ đẻ. Điểm khác biệt là kỳ thi này tập trung đánh giá kỹ năng giao tiếp tiếng Nhật và cách ứng xử trong doanh nghiệp Nhật Bản. Chính vì vậy PJC rất có ích đối với những người chuẩn bị xin việc làm hoặc đang làm việc tại các doanh nghiệp Nhật Bản. Cấu trúc bài thi gồm 2 phần là đọc hiểu và nghe hiểu với thời lượng 80 phút tập trung vào các câu hỏi về kiến thức làm việc nơi công sở như giao tiếp với đồng nghiệp, cách viết email,… và các bài tập tình huống thực tế.

PJC Bridge (Practical Japanese Communitcation Exam Bridge) là kỳ thi đánh giá năng lực tiếng Nhật tương đương trình độ từ N5 đến N3 của JLPT dành cho sinh viên nước ngoài sử dụng tiếng Nhật không phải tiếng mẹ đẻ. PJC Bridge đã được Bộ Tư pháp và Cục Quản lý xuất nhập cảnh Nhật Bản sử dụng làm cơ sở đánh giá năng lực tiếng Nhật của du học sinh khi nộp hồ sơ sang Nhật Bản du học. Cấu trúc bài thi gần giống với JLPT bao gồm các phần từ vựng, ngữ pháp, đọc hiểu, nghe hiểu. Tuy nhiên, so với JLPT, PJC Bridge có lịch thi và cách thức tổ chức thi đơn giản, thuận tiện hơn khi chỉ cần đăng ký trước ngày thi tối thiểu 3 ngày. Ngoài ra, việc thi trên máy tính và có kết quả ngay sau khi thi cũng giúp nhiều thí sinh tiết kiệm thời gian chờ đợi trong quá trình chuẩn bị hồ sơ du học.

Kết quả của PJC và PJC Bridge không có đánh giá đỗ hay trượt mà phân loại dựa trên số điểm mà thí sinh đạt được. Các cấp độ của chứng chỉ PJC và PJC Bridge được phân chia cụ thể như sau:

• Lệ phí dự thi: tại Việt Nam: 650.000 VNĐ, tại Nhật Bản (thi trên giấy: 5.000 yên, thi trên web: 4,400 yên) *Chi phí này đã bao gồm thuế
• Thời gian tổ chức thi: Chủ nhật hàng tuần (tại Việt Nam), tại Nhật Bản lịch thi sẽ được cập nhật trên trang web
• Trang web (tiếng Nhật): https://www.sikaku.gr.jp/c/pjc/
• Trang web (tiếng Việt): http://pjc.vn/

4. Kỳ thi năng lực tiếng Nhật J.TEST (Test of Practical Japanese)

J.TEST là kỳ thi đo lường, đánh giá năng lực tiếng Nhật thực dụng của người nước ngoài trong môi trường học tập, làm việc và đời sống. Kỳ thi J.TEST đầu tiên được tổ chức tại Nhật Bản vào năm 1991, sau 29 năm phát triển đã có mặt tại 13 quốc gia thuộc các châu lục khác nhau trên thế giới, trong đó có Việt Nam. Đối tượng dự thi đa phần là nhân viên công ty, du học sinh, sinh viên nước ngoài tại các trường tiếng Nhật. Tại Việt Nam, kỳ thi này cũng khá phổ biến, chủ yếu là những người có nhu cầu xin visa, định cư làm việc tại Nhật, sinh viên có nhu cầu đi du học Nhật Bản đăng ký thi.

Cấu trúc bài thi bao gồm 50% viết và 50% nghe với hai phần đọc và viết gần giống với kỳ thi TOEIC trong tiếng Anh. Phạm vi câu hỏi đa dạng và có câu hỏi yêu cầu viết câu trả lời chứ không chỉ có trắc nghiệm như JLPT. 

Khi đăng ký dự thi, thí sinh có thể lựa chọn cấp độ thi phù hợp với năng lực theo 3 cấp độ từ cao đến thấp là AC, DE và FG. Căn cứ vào điểm số đạt được, thí sinh sẽ biết được trình độ của mình đang ở cấp độ nào trong 3 cấp độ trên. Ngoài ra, J.TEST còn có mức điểm A+ (cấp độ Business J.TEST) được đánh giá cao hơn N1 của JLPT.

• Lệ phí dự thi: tại Việt Nam: 700.000 VNĐ, tại Nhật: 4.800 yên
• Thời gian tổ chức thi: Cấp độ A-C và D-E thi vào các tháng 1, 3, 5, 7, 9, 11. Cấp độ F-G thi vào tháng 7, 11
• Trang web (tiếng Nhật): https://j-test.jp/
• Trang web (tiếng Việt): http://jtest.com.vn/

5. Kỳ thi năng lực tiếng Nhật NAT-TEST (Japanese Language NAT-TEST)

Kỳ thi năng lực tiếng Nhật NAT-TEST là kỳ thi kiểm tra năng lực tiếng Nhật dành cho những người sử dụng tiếng Nhật không phải tiếng mẹ đẻ. NAST-TEST được tổ chức lần đầu tiên tại Nhật Bản vào năm 1988 và hiện đã có mặt ở 15 quốc gia trên thế giới.

Tiêu chuẩn và cấu trúc bài thi NAT-TEST gồm các phần nghe, đọc hiểu và từ vựng gần giống với kỳ năng lực tiếng Nhật JLPT. Kỳ thi này cũng được chia thành 5 cấp độ từ 5 đến 1 tương đương với N5-N1 của kỳ thi JLPT. 

Đề thi NAT-TEST được xây dựng trên cơ sở Kỳ thi năng lực tiếng Nhật JLPT, với mục đích để đánh giá năng lực tiếng Nhật của những thí sinh có nguyện vọng thi vào các trường đại học hoặc xin cấp visa du học. Tuy nhiên, ưu điểm của NAT-TEST là thí sinh có thể nhận được thông báo kết quả trong vòng 3 tuần sau khi thi và kỳ thi được tổ chức 6 lần/năm, nên với những ai không có điều kiện để dự thi JLPT có thể cân nhắc đăng ký thi NAT-TEST nếu cần một chứng chỉ tiếng Nhật để hoàn thiện hồ sơ du học.

• Lệ phí dự thi: tại Việt Nam: 740.000 VNĐ(đây là mức giá rẻ nhất, giá tiền có thể khác nhau tùy vào cách bạn đăng ký hồ sơ), tại Nhật Bản: 5.500 yên
• Thời gian tổ chức thi: 1 lần vào các tháng 2, 4, 6, 8, 10, 12
• Trang web (tiếng Nhật): http://www.nat-test.com/
• Trang web (tiếng Việt): http://nat-test.net/

6. Kỳ thi năng lực vận dụng tiếng Nhật thực tế TOP J (TOP Japanese)

Kỳ thi năng lực vận dụng tiếng Nhật thực tế TOP J là kỳ thi do Quỹ giao lưu quốc tế châu Á đăng cai tổ chức dành cho những người sử dụng tiếng Nhật như ngôn ngữ thứ hai. TOP J hiện có mặt tại 7 quốc gia bao gồm Nhật Bản, Trung Quốc, Việt Nam, Sri Lanka, Nepal, Myanmar và Đài Loan. Nội dung bài thi tập trung đánh giá khả năng hiểu biết về văn hóa và phong tục của các công ty Nhật hay xã hội Nhật Bản thông qua các câu hỏi trong giao tiếp về sinh hoạt, công việc,… dựa trên các bài kiểm tra kỹ năng nghe, đọc, từ vựng và ngữ pháp. 

Kỳ thi chứng chỉ TOP J bao gồm 3 cấp độ: sơ cấp, trung cấp, cao cấp. Chứng chỉ cao cấp tương đương với trình độ JLPT N1, N2. Chứng chỉ trung cấp tương đương trình độ N3 và chứng chỉ sơ cấp tương đương trình độ N4, N5. Chứng chỉ TOP J từ trung cấp trở lên có thể được chấp nhận ở nhiều cơ sở giáo dục tiếng Nhật và doanh nghiệp Nhật Bản. Ví dụ, trong trường hợp đạt được chứng chỉ Trung cấp loại B thí sinh coi như đã đủ năng lực để đáp ứng việc du học ở các cơ quan giáo dục tiếng Nhật tại Nhật Bản. Trong trường hợp đạt chứng chỉ cao cấp loại A có thể phụ trách được việc dịch thuật tại các công ty Nhật hay chứng nhận có khả năng thích ứng một cách ổn định tại công ty Nhật hay xã hội Nhật Bản.

Kết quả của kỳ thi cũng có giá trị như chứng chỉ JLPT khi làm hồ sơ du học.

• Lệ phí dự thi: tại Việt Nam: 650.000 VNĐ, tại Nhật Bản: 5.000 yên
• Thời gian tổ chức thi: 1 lần vào các tháng 1, 3, 5, 7, 9, 11
• Trang web (tiếng Nhật): https://www.topj-test.org/
• Trang web (tiếng Việt): http://topj.vn

7. Kỳ thi năng lực tiếng Nhật JLCT (Japanese Language Capability Test)

JLCT là kỳ thi đánh giá năng lực giao tiếp tiếng Nhật của những người sử dụng tiếng Nhật không phải ngôn ngữ mẹ đẻ. Đây là chứng chỉ tiếng Nhật phù hợp với những ai muốn đi lao động, làm việc ở Nhật Bản theo diện kỹ sư, visa kỹ năng đặc định và đi du học tại Nhật Bản. JLCT hiện có mặt ở 26 quốc gia trên thế giới, trong đó chủ yếu là các nước ở châu Á.

Cấu trúc bài thi bao gồm các phần từ vựng, ngữ pháp, đọc hiểu và nghe, về cơ bản gần giống với JLPT. Dựa trên điểm số thí sinh cần đạt được ở mỗi cấp độ sẽ đánh giá kết quả đỗ hay trượt.

Kỳ thi được chia thành 5 cấp độ từ JCT5 đến JCT1 tương đương với trình độ N5 đến N1 của JLPT. Vào năm 2018, Bộ Tư pháp và Cục quản lý xuất nhập cảnh Nhật Bản đã công nhận những người có chứng chỉ JCT5 trở lên đủ điều kiện để xin cấp thị thực (visa). Sau hai tuần, kết quả của kỳ thi sẽ được thông báo trên trang web và 3 tuần tiếp theo, chứng chỉ và bảng điểm sẽ được gửi về cho thí sinh.

• Lệ phí dự thi: tại Việt Nam: 700.000 VNĐ, tại Nhật Bản: 6,000 yên
• Thời gian tổ chức thi: 1 lần vào các tháng 1, 3, 5, 7, 9, 11
• Trang web (tiếng Nhật): https://www.jlct.jp
• Trang web (tiếng Anh): https://www.jlct.jp/e/index.html

8. Kỳ thi năng lực tiếng Nhật JPT (Japanese Proficiency Test)

Kỳ thi năng lực tiếng Nhật JPT là kỳ thi đánh giá năng lực giao tiếp tiếng Nhật dành cho các doanh nhân sử dụng tiếng Nhật không phải là tiếng mẹ đẻ. Chính vì thế mà nội dung bài thi cũng tập trung vào các tình huống giao tiếp trong đời sống hàng ngày và trong công việc để đánh giá khả năng giao tiếp của thí sinh. Kỳ thi hiện tại được tổ chức tại Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc, Việt Nam, Thái Lan và Indonesia.

Đặc trưng của kỳ thi này là chỉ có 1 bài thi duy nhất bao gồm mọi trình độ được thiết kế cho tất cả các thí sinh từ sơ cấp đến cao cấp. Ngoài ra, kết quả của bài thi sẽ không có đỗ hay trượt mà chỉ thông báo số điểm mà thí sinh đạt được trong kỳ thi với thang điểm từ 10-990 điểm. Các câu hỏi trong kỳ thi năng lực tiếng Nhật JPT thường yêu cầu câu trả lời ngay để dựa vào đó đánh giá khả năng giao tiếp của thí sinh. Để được công nhận tại các cơ sở giáo dục tiếng Nhật ở Nhật Bản, bạn phải đạt 315 điểm trở lên trong kỳ thi năng lực tiếng Nhật JPT

Chứng chỉ được công nhận ở các trường học và các doanh nghiệp Nhật Bản. Danh sách các trường đại học và các công ty công nhận chứng chỉ JPT tham khảo tại đây.

Ưu điểm của kỳ thi chứng chỉ JPT là được tổ chức mỗi tháng một lần và biết kết quả sau hai tuần. Cấu trúc ra đề của JPT và cách thức chấm điểm cũng giống như kỳ thi TOEIC của tiếng Anh với 100 câu đọc hiểu và 100 câu nghe hiểu. 

• Lệ phí dự thi: tại Việt Nam: 850.000 VNĐ, tại Nhật Bản: 6.000 yên (chưa bao gồm thuế)
• Thời gian tổ chức thi: 1 lần vào các tháng 1, 3, 5, 7, 9, 11
• Trang web (tiếng Nhật):  https://www.jptest.jp/
• Trang web (tiếng Anh): https://www.jptest.jp/en/?selected=true

9. Kỳ thi kiểm định năng lực tiếng Nhật J-Cert (Certificate of Japanese as a foreign language)

Kỳ thi kiểm định năng lực tiếng Nhật J-Cert là kỳ thi do “Cơ quan nghiên cứu phát triển nhân tài quốc tế pháp nhân tập đoàn tài chính công” chính thức tổ chức. Chứng chỉ của kỳ thi này sử dụng tiêu chuẩn quốc tế đánh giá và là chứng chỉ năng lực tiếng Nhật được Chính phủ Nhật Bản, Tổ chức Quốc Tế, Đoàn thể doanh nghiệp công nhận. J-Cert là thước đo đánh giá không chỉ tiếng Nhật, mà còn cả khả năng giao tiếp trong công việc và đời sống, cũng như sự hiểu biết về văn hóa Nhật Bản của thí sinh.

Kỳ thi J- Cert được phân thành 6 cấp độ bao gồm Sơ cấp, Chuẩn trung cấp, Trung cấp, Chuẩn cao cấp, Cao cấp và cấp Chuyên nghiệp (MASTER). Các cấp độ từ Sơ cấp đến Cao cấp tương đương với trình độ từ N5 đến N1 của JLPT, cấp độ Chuyên nghiệp được đánh giá cao hơn JLPT N1. Nội dung thi ngoài phần chữ Hán, Ngữ pháp, Từ vựng, Nghe và đọc hiểu như JLPT còn có nội dung về văn hóa xã hội. Đặc biệt với những người đăng ký thi cấp độ Chuyên nghiệp, sau khi hoàn thành bài thi trên giấy sẽ phải tiếp tục tham gia một vòng phỏng vấn và một bài viết luận nữa. Nghe qua thì có thể thấy trình độ này cao hơn JLPT N1 rất nhiều.

Những được đạt thành tích cao trong kỳ thi này có thể được tặng bằng khen và có cơ hội đến Nhật tham gia các hoạt động giao lưu hữu nghị. Ngoài ra, tùy theo nguyện vọng của cá nhân, các thí sinh sẽ được “Cơ quan nghiên cứu phát triển nhân tài quốc tế pháp nhân tập đoàn tài chính công” giới thiệu vào làm tại các doanh nghiệp, tập đoàn lớn của Nhật tại Nhật Bản cũng như các nước sở tại.

• Lệ phí dự thi: tại Việt Nam: 500.000 VNĐ (cấp độ B), 700.000 VNĐ (cấp độ A)/ người, tại Nhật: 4.000 yên (cấp độ B), 5.000 yên (cấp độ A), 15,000 yên (Master)
• Thời gian tổ chức thi: tại Việt Nam 4 đợt thi/năm vào Chủ nhật cuối cùng của tháng 3, 5, 8 và 11 trong đó tháng 3 và tháng 9 chỉ tiến hành thi cấp độ B, tháng 5 và tháng 11 thi tất cả các cấp. Tại Nhật được tổ chức thường xuyên hơn, bạn có thể cập nhật trên trang web chính thức của J-Cert.
• Trang web (tiếng Nhật): https://www.j-cert.org/
• Trang web (tiếng Việt): https://j-cert.vn/

Sau khi tìm hiểu xong về 9 kỳ thi năng lực tiếng Nhật trong bài viết này bạn sẽ nhận thấy một điều là đa phần các kỳ thi đều được thi dưới hình thức trắc nghiệm và gồm các phần thi nghe hiểu, đọc hiểu, từ vựng + ngữ pháp. Cấu trúc này không khác kỳ thi JLPT là mấy, điểm khác biệt chỉ nằm ở nội dung câu hỏi và cách tính điểm mà thôi. Ngoài ra, những kỳ thi này đều được tổ chức khá thường xuyên trong năm giúp những người học tiếng Nhật có thêm nhiều lựa chọn trong việc thi lấy chứng chỉ cũng như đánh giá năng lực tiếng Nhật của bản thân ở nhiều khía cạnh khác nhau. Hy vọng sau khi đọc bài viết này, các bạn sẽ có thêm động lực trên con đường chinh phục thứ ngôn ngữ “khó nhằn” này!

Ảnh tiêu đề: Juan Ci/Shutterstock.com

Nếu bạn đang có nhu cầu chuyển việc tại Nhật Bản, bạn có thể truy cập vào trang web tsunagu Local Jobs! Tại đây có rất nhiều công việc chính thức dành cho người nước ngoài đang sinh sống ở Nhật, và nhiều vị trí tuyển dụng với mức lương hấp dẫn. Hãy đăng ký tài khoản trên trang web để bắt đầu hành trình tìm kiếm công việc mơ ước của bạn nhé!

Thông tin trong bài viết được cập nhật tại thời điểm công bố