Dù bạn là người lần đầu đến Nhật làm việc hay là người đang muốn thay đổi công việc thì tìm việc làm là bước ngoặt lớn trong đời mà bất kỳ ai cũng cần phải suy nghĩ thật cẩn trọng. Nhật Bản không có các nền tảng tổng hợp toàn bộ thông tin tuyển dụng, và nếu bạn tìm việc sai cách thì có thể bỏ lỡ những công việc tốt. Vì vậy, bài viết này của chúng tôi sẽ giới thiệu đến bạn 7 cách giúp người nước ngoài có thể tìm việc làm ở Nhật Bản. Hy vọng bạn sẽ tìm thấy một cách thức phù hợp với hoàn cảnh và điều kiện của bản thân; và những thông tin chúng tôi cung cấp sẽ giúp ích cho bạn trong quá trình tìm việc ở Nhật Bản.
Những điều cần lưu ý khi tìm việc tại Nhật Bản
Bạn mãi vẫn chưa tìm được công việc như ý? Nếu bạn đang trong tình trạng đó thì bạn có thể phải xem lại cách tìm việc hiện tại. Tùy vào cách tìm việc mà lượng thông tin và tốc độ thu nhận sẽ rất khác nhau. Do đó, bước đầu tiên để “săn việc” thành công là hiểu rõ ưu điểm và nhược điểm của từng phương pháp, từ đó chọn ra phương pháp phù hợp nhất. Cho dù bạn đang “nhắm đến” một công ty hay ngành nghề cụ thể nào đó nhưng khi thu thập được nhiều thông tin từ nhiều góc độ khác nhau, bạn có thể gặp được một công ty tốt hơn mà bạn chưa từng biết hay có thể nhận ra sức hấp dẫn của những ngành nghề mà trước nay bạn không mấy quan tâm.
Điều quan trọng trong hoạt động tìm việc là việc bạn gặp được một công việc, công ty mà bạn cho là muốn làm việc ở đó trước khi nộp hồ sơ.
1. Sử dụng trang thông tin tuyển dụng
Chúng tôi khuyên mọi người sử dụng các trang thông tin tuyển dụng để nhanh chóng và dễ dàng tìm được thông tin tuyển dụng của nhiều công ty. Hiện nay có rất nhiều trang tuyển dụng dành cho người nước ngoài đăng tải thông tin cho phép người nước ngoài có thể ứng tuyển. Khi bạn sử dụng chức năng tìm kiếm kết hợp của trang, thông tin sẽ tự động xuất ra theo những mong muốn cụ thể của bạn như ngành nghề, loại công việc, nơi làm việc, lương, trình độ tiếng Nhật được yêu cầu,… Từ đó, bạn có thể tìm kiếm việc làm lý tưởng ở bất kì nơi nào trong ngày một cách hiệu quả.
Mỗi trang thông tin tuyển dụng sẽ có những nội dung và tính năng khác nhau. Tuy nhiên, tất cả đều hoạt động giống nhau, như yêu cầu đăng ký thành viên, cho phép lưu lại những công ty bạn quan tâm tại trang cá nhân, hay ứng tuyển vào công ty trực tiếp qua trang tuyển dụng, hoặc có thể sử dụng chức năng nhắn tin trên trang để xếp lịch phỏng vấn. Điều đó nghĩa là toàn bộ quá trình từ tìm kiếm đến ứng tuyển, liên lạc với doanh nghiệp đều có thể thực hiện trên WEB.
Ngoài ra, nhiều trang tuyển dụng còn có nội dung hướng dẫn tìm việc, đăng tải các thông tin cơ bản cần thiết để tìm việc ở Nhật Bản như cách viết hồ sơ xin việc theo phong cách Nhật Bản, cách xử lý tình huống khi phỏng vấn,… Những nội dung này rất hữu ích, là một đặc điểm không thể bỏ qua. Thông thường, các website này đều cho đăng ký thành viên miễn phí. Do vậy, nếu thấy trang tuyển dụng nào phù hợp với mình, bạn đừng ngần ngại mà hãy đăng ký luôn nhé.
Nhược điểm của những trang tuyển dụng là không có người phụ trách thường xuyên hỗ trợ các hoạt động tìm việc nên bạn sẽ không thể được giải đáp khi có thắc mắc. Bạn có thể tìm câu trả lời đối với những câu hỏi cơ bản trong mục FAQ của mỗi trang web, nhưng khả năng cao là bạn sẽ phải tự tìm cách giải quyết các vấn đề cá nhân. Ngoài ra, các thông tin đăng tải thường chỉ là văn bản, hình ảnh (có khi là video), chỉ là những thông tin một chiều từ công ty. Bạn sẽ không thể nắm bắt được những thông tin về người đang làm việc tại công ty hay môi trường làm việc nếu không thử hỏi trực tiếp qua cuộc phỏng vấn,… Bạn đừng chỉ tin tưởng vào những thông tin được đăng tải mà hãy tự kiểm chứng chúng bằng cách đến thăm công ty hoặc đi phỏng vấn nhé.
2. Sử dụng dịch vụ giới thiệu nhân sự (từ công ty tư vấn)
Phương pháp được đề xuất cho những ai muốn tìm việc mới sử dụng chuyên môn và kinh nghiệm trong một lĩnh vực chuyên ngành là sử dụng dịch vụ giới thiệu nhân sự (từ công ty tư vấn). Các công ty tư vấn tìm việc ở Nhật thường tổ chức các buổi trao đổi để tìm hiểu nguyện vọng tìm việc của ứng viên, từ đó giới thiệu các vị trí tuyển dụng phù hợp với nguyện vọng đó, gửi hồ sơ của ứng viên cho phía công ty tuyển dụng và sắp xếp lịch phỏng vấn cũng như đàm phán các vấn đề khác như lương và chế độ giữa ứng viên và nhà tuyển dụng.
Các công ty tư vấn có rất nhiều bí quyết. Họ theo sát các ứng viên và thường xuyên liên lạc với doanh nghiệp nên hiểu rõ lợi thế tuyển dụng đối với cả hai phía, từ đó kết nối hai bên nên ít khi xảy ra khoảng cách khi ứng viên vào làm việc tại doanh nghiệp. Bạn có thể dễ dàng hỏi các thông tin về văn hóa doanh nghiệp, hoặc thậm chỉ cả những nội dung không được đăng tải trên tin tuyển dụng. Hơn nữa, công ty tư vấn sẽ đại diện cho ứng viên liên lạc với doanh nghiệp nên nếu bạn là người bận rộn cũng sẽ thấy yên tâm hơn bởi hoạt động tìm việc vẫn đang tiến triển, không gặp khó khăn. Thông thường, ứng viên có thể sử dụng dịch vụ này miễn phí, và các công ty tư vấn cho người nước ngoài có thể hỗ trợ theo ngôn ngữ phù hợp,… Đây được xem là điểm cộng của cách thức này. Ngoài ra, đa phần các công ty tư vấn thường có thể giới thiệu nhiều vị trí tuyển dụng có mức lương hấp dẫn ở các chức vụ cao mà bình thường người tìm việc ít có cơ hội tiếp cận.
Nhược điểm của cách này là công ty có rất ít vị trí tuyển dụng có thể cung cấp cho người tìm việc. Các doanh nghiệp muốn ưu tiên tuyển dụng người nước ngoài thường sử dụng các công ty tư vấn chuyên dành cho người nước ngoài, nhưng nhiều doanh nghiệp muốn tuyển cả người nước ngoài và người Nhật lại thường sử dụng các công ty tư vấn lớn chuyên giới thiệu dịch vụ cho người Nhật. Nói cách khác, trong các thông tin tuyển dụng dành cho người Nhật, nếu bạn là người nước ngoài có thể đáp ứng điều kiện tuyển dụng thì vẫn có thể ứng tuyển.
Trang tư vấn tìm việc dành cho người nước ngoài “tsunagu Local Jobs”!
Nếu là người nước ngoài ở Nhật đang có ý định xin việc hoặc chuyển việc, bạn có thể tham khảo trang tsunagu Local Jobs. Tại đây, có rất nhiều thông tin tuyển dụng dành riêng cho người nước ngoài, và nhiều vị trí tuyển dụng với mức lương hấp dẫn. Ngoài ra, tsunagu Local Jobs có các nhân viên tư vấn người nước ngoài có thể nói tiếng Anh, tiếng Trung, tiếng Thái, tiếng Việt, tiếng Hàn có thể hỗ trợ bạn nếu bạn không tự tin vào khả năng tiếng Nhật của mình. Đây là dịch vụ tư vấn hoàn toàn miến phí, bạn chỉ cần đăng ký tài khoản và người phụ trách sẽ liên hệ với bạn.
▼tsunagu Local Jobs
https://jobs.tsunagulocal.com/
3. Sử dụng dịch vụ Hello-work
Hello-work là văn phòng giới thiệu việc làm do Nhà nước vận hành, có mặt tại tất cả các tỉnh thành phố trên toàn quốc. Ưu điểm của dịch vụ này là bạn có thể tham dự các hội thảo tìm việc hay chương trình internship hoàn toàn miễn phí. Văn phòng này sẽ tổ chức một chuỗi các hội thảo như hội thảo bắt đầu tìm việc, hội thảo hướng dẫn cách viết CV và cách tự PR bản thân, hội thảo hướng dẫn thực hành phỏng vấn,… giúp bạn nắm được những kiến thức cần thiết trong hoạt động xin việc như cơ chế tìm việc ở Nhật Bản, cách tìm kiếm thông tin,… Không chỉ vậy, cơ quan này còn tổ chức chương trình internship dành cho du học sinh nước ngoài, giúp sinh viên có cơ hội trải nghiệm làm việc vào kì nghỉ hè và nghỉ xuân. Bạn cần phải đăng ký để được tham dự các chương trình này. Vì vậy, nếu thấy phù hợp, bạn hãy đến Hello-work để đăng ký tham dự nhé.
Nhược điểm của phương pháp này là những hạn chế về địa điểm và thời gian. Các trung tâm ở Tokyo, Nagoya, Osaka, Fukuoka có chương trình tư vấn nghề nghiệp dành cho du học sinh muốn làm việc tại Nhật sau tốt nghiệp và người nước ngoài làm trong các lĩnh vực chuyên môn hoặc kĩ thuật. Mặc dù trung tâm Hello-work ở một số địa phương thường có bộ phận hỗ trợ người nước ngoài, nhưng bạn sẽ rất khó để được tư vấn chuyên về việc làm cho người nước ngoài khi đến các trung tâm ở ngoài các địa phương nói trên. Không chỉ vậy, về nguyên tắc bạn chỉ có thể sử dụng dịch vụ này vào ngày thường từ 9:00~17:00 (hoặc 10:00~18:00), nên người đang đi làm và sinh viên rất khó sử dụng dịch vụ này. Chúng tôi hy vọng bạn sẽ xem xét các điều kiện về địa điểm và thời gian, để có thể sử dụng dịch vụ này một cách hiệu quả.
▼Website của Hello-work (chỉ có tiếng Nhật)
https://www.hellowork.mhlw.go.jp/
Danh sách các trung tâm dịch vụ việc làm cho người nước ngoài
▼Trung tâm dịch vụ việc làm cho người nước ngoài tại Tokyo
11:00~17:00 (nghỉ vào thứ Bảy, Chủ nhật, ngày đầu và cuối năm)
Tầng 21, tòa nhà Shinjuku Daiichi Seimei, 2-7-1 Nishi-Shinjuku, Shinjuku-ku, Tokyo
TEL: 03-5339-8625
https://jsite.mhlw.go.jp/tokyo-foreigner/home.html (tiếng Anh, tiếng Trung)
▼Trung tâm dịch vụ việc làm cho người nước ngoài tại Nagoya
https://jsite.mhlw.go.jp/aichi-foreigner/ (tiếng Anh, tiếng Trung, tiếng Bồ Đào Nha, tiếng Tây Ban Nha)
11:00~17:00 (nghỉ vào thứ Bảy, Chủ nhật, ngày đầu và cuối năm)
Tầng 12, tòa nhà Chunichi, 4-1-1 Sakae Naka-ku, Nagoya-shi
TEL: 052-264-1901
▼Trung tâm dịch vụ việc làm cho người nước ngoài tại Osaka
10:00~18:00 (nghỉ vào thứ Bảy, Chủ nhật, ngày đầu và cuối năm)
Tầng 16 tòa nhà Hankyu Grand, 8-47 Kakuda-cho, Kita-ku, Osaka-shi
TEL: 06-7709-9465
https://jsite.mhlw.go.jp/osaka-foreigner/home.html (tiếng Anh, tiếng Trung, tiếng Bồ Đào Nha, tiếng Tây Ban Nha)
▼Trung tâm dịch vụ việc làm cho sinh viên tại Fukuoka (Hello-work hỗ trợ sinh viên mới tốt nghiệp tại Fukuoka)
10:00~18:00 (nghỉ vào thứ Bảy, Chủ nhật, ngày đầu và cuối năm)
Tầng 12 tòa nhà Elgala, 1-4-2 Tenjin Chuo-ku Fukuoka-shi
TEL: 092-714-1556
https://jsite.mhlw.go.jp/fukuoka-roudoukyoku/hw/fuzoku_kikan/gaikokujin.html (tiếng Anh, tiếng Trung)
※Phiên dịch tiếng Anh và tiếng Trung được bố trí làm việc theo khung thời gian sau.
Tiếng Anh: thứ Hai, Tư, Sáu 10:00~12:00, 13:00~15:30
Tiếng Trung: thứ Hai, Sáu 10:00~12:00, 13:00~16:30
※Hội thảo việc làm hiện chưa xác định ngày hoạt động trở lại do ảnh hưởng của dịch Covid-19. Vui lòng tham khảo thông tin chi tiết tại website của Hello-work (Cập nhật ngày 31/7/2020).
4. Ứng tuyển trực tiếp từ website của doanh nghiệp
Nếu bạn đã có mục tiêu sẽ làm việc tại một doanh nghiệp nào đó thì có thể sử dụng cách ứng tuyển trực tiếp qua website của doanh nghiệp đó. Ưu điểm của cách này là rào cản thấp hơn so với ứng tuyển thông qua công ty tư vấn. Các doanh nghiệp khi tìm việc qua công ty môi giới thường phải trả phí giới thiệu nhân sự sau khi tuyển dụng thành công. Nói cách khác, nhà tuyển dụng sẽ quyết định ứng viên nào đáng để trả phí giới thiệu trước khi quyết định tuyển dụng. Còn trong trường hợp công ty tự tuyển dụng, không mất phí giới thiệu và giả định là cùng một người nộp hồ sơ ứng tuyển thì có thể rào cản tuyển dụng sẽ ít hơn việc tuyển dụng thông qua công ty tư vấn. Không chỉ vậy, khi doanh nghiệp tự tuyển dụng thì các trang tuyển dụng và công ty tư vấn sẽ không giới thiệu ứng cử viên, vì vậy có thể coi là bạn đã bớt đi được rất nhiều đối thủ cạnh tranh đó.
Nhược điểm của phương pháp này là bạn không biết khi nào công ty sẽ đăng tải thông tin tuyển dụng. Bạn cũng không được thông báo về việc có thông tin tuyển dụng mới. Vì thế, bạn phải thường xuyên cập nhật thông tin trên trang tuyển dụng hay các tài khoản chính thức của doanh nghiệp. Bên cạnh đó, khác với việc thông qua công ty tư vấn, bạn có thể sẽ gặp khó khăn trong việc như tìm hiểu thông tin về văn hoá doanh nghiệp hay những thông tin cần thiết từ người thứ ba; vì vậy bạn phải tự mình tìm hiểu những thông tin này.
5. Được nhà trường giới thiệu
Nếu bạn là du học sinh nước ngoài thì bạn có thể sử dụng dịch vụ tư vấn việc làm của trường đại học bạn đang theo học hoặc trung tâm việc làm của trường cao đẳng. Lợi thế của cách làm này là trung tâm tập hợp rất nhiều thông tin tuyển dụng dành cho sinh viên tốt nghiệp của trường. Trường đã có kinh nghiệm thực tế trong việc giới thiệu sinh viên mới ra trường cho các doanh nghiệp, trong khi đó, phía doanh nghiệp cũng nắm rõ được đặc trưng sinh viên của trường nên cả hai bên đều có thể yên tâm khi tìm việc cũng như làm việc. Ngoài ra, nhiều trường còn có chương trình trải nghiệm làm việc ngắn hạn như chương trình internship cũng rất hiệu quả cho hoạt động tìm việc. Mỗi trường lại có giáo viên phụ trách hướng nghiệp, tư vấn cho sinh viên các nội dung về hoạt động tìm việc. Khi đó, sinh viên có thể được tư vấn riêng về cách viết hồ sơ xin việc, cách thức khi phỏng vấn,… nên bạn đừng ngại hỏi nếu có thông tin nào chưa rõ nhé.
Nhược điểm của phương thức này đó là hầu hết các trường hợp sau khi ứng tuyển, nếu trúng tuyển sẽ bắt buộc phải nhận công việc đó. Vì do nhà trường giới thiệu, nên việc vào công ty làm là điều hiển nhiên. Trong trường hợp này, sẽ rất khó nếu bạn có nhiều công ty cùng mời đến làm việc và sau khi có kết quả bạn mới quyết định xem nên vào công ty nào. Giả sử bạn không vào công ty làm việc sau khi được thông báo trúng tuyển, điều này sẽ tạo một ấn tượng xấu về trường và có thể trường sẽ không nhận được thông báo tuyển dụng của công ty đó từ năm tiếp theo nữa; vì vậy bạn cần phải cân nhắc thật cẩn trọng khi quyết định nộp hồ sơ. Tuy nhiên, khi thông tin tuyển dụng được gửi đến trường nhưng bạn ứng tuyển tự do thông qua trang thông tin tuyển dụng thì dù bạn có từ chối lời mời cũng sẽ không ảnh hưởng đến nhà trường. Vậy nên, bạn hãy trao đổi với giáo viên phụ trách xem mình đang thuộc trường hợp nào khi nộp hồ sơ nhé.
6. Tham gia ngày hội việc làm của các doanh nghiệp
Ngày hội việc làm của các doanh nghiệp thường được tổ chức trong một hội trường lớn, tập trung nhiều doanh nghiệp tham gia dưới dạng các gian hàng và là nơi để giới thiệu doanh nghiệp. Khi tham dự ngày hội việc làm, bạn có thể biết được nhiều doanh nghiệp trong 1 ngày, rất hiệu quả. Khác với tìm việc trên website, bạn có thể nói chuyện trực tiếp với người làm việc tại doạnh nghiệp, có thể hỏi về văn hóa công ty hay những nội dung không đăng tải trên website. Người phụ trách tuyển dụng cũng thường có mặt tại gian hàng nên bạn có thể hỏi các câu hỏi liên quan đến tuyển dụng.
Tùy theo quy mô sự kiện mà những cuộc chia sẻ có ích với hoạt động tìm việc có thể được tổ chức nên nếu bạn sắp xếp lịch hợp lý thì cũng có thể học hỏi thêm từ việc chuẩn bị phỏng vấn đến các hoạt động tìm việc trong cùng một ngày. Nếu là ngày hội việc làm của các doanh nghiệp tuyển dụng người nước ngoài, bạn sẽ thấy tập trung nhiều doanh nghiệp đang cần người lao động nước ngoài và ngôn ngữ sử dụng ở đó có thể là tiếng Anh hoặc ngoại ngữ khác. Đây cũng là cơ hội tốt để tìm hiểu thêm về nhiều doanh nghiệp ngay cả khi bạn không thông thạo tiếng Nhật lắm. Ngoài ra, bạn có thể trao đổi thông tin với những người cùng tới tham dự sự kiện, trở thành bạn bè của nhau, tham khảo ý kiến của họ và cùng tìm việc. Đây có thể được xem là một ưu thế mà những phương pháp khác không có.
Nhược điểm của phương pháp này là bạn sẽ không có đủ thời gian để tìm hiểu riêng một doanh nghiệp. Trong ngày hội việc làm có rất nhiều người tham dự nên có khi bạn không có đủ thời gian để nói chuyện kỹ với người phụ trách của doanh nghiệp. Bên cạnh đó, gian hàng của những doanh nghiệp được yêu thích thu hút rất nhiều người tìm việc ghé thăm nên thời gian hỏi đáp cũng hạn chế, chứ chưa nói đến thời gian giải thích chi tiết. Khi đó, bạn nên xin tờ rơi hoặc tài liệu về doanh nghiệp, sau đó viết email đặt câu hỏi hoặc tham gia ngày hội việc làm của doanh nghiệp dược tổ chức riêng nếu có.
※ Do ảnh hưởng của dịch Covid-19 nên nhiều sự kiện giới thiệu doanh nghiệp đang bị tạm hoãn. Một số sự kiện được chuyển sang tổ chức trực tuyến.
7. Sử dụng SNS
Những năm gần đây, số lượng doanh nghiệp tiến hành tuyển dụng thông qua SNS hay qua mạng xã hội đang tăng lên. Các doanh nghiệp sử dụng nhiều phương thức khác nhau như đưa thông tin tuyển dụng trên các tài khoản chính thức tại Facebook, Twitter, Instagram,… hoặc phát đi các quảng cáo SNS tuyển dụng trên trang thông tin tuyển dụng, hay liên lạc đến những tài khoản cá nhân cụ thể. Nếu bạn đang “nhắm đến” một công ty cụ thể nào đó thì có thể kiểm tra thông tin trên các tài khoản chính thức của công ty. Hoặc như gần đây có rất nhiều cộng đồng Facebook tập hợp người nước ngoài sinh sống tại Nhật Bản, bạn chỉ cần tham gia vào nhóm những người bạn đồng hương là có thể nhận được các thông tin việc làm có sử dụng ngôn ngữ mẹ đẻ của bạn. Lợi thế của phương pháp này là có thể thu thập thông tin dễ dàng và nhanh chóng trên SNS do thường xuyên sử dụng chúng hơn.
Điểm bất lợi của phương pháp này là SNS thường đăng tải rất ít vị trí làm việc chính thức, hầu hết đều tuyển dụng các vị trí không chính thức như công việc bán thời gian,… Hơn nữa, thông tin đăng tải cũng không cụ thể, rõ ràng nên bạn hãy cẩn thận xác minh lại với website chính thức của doanh nghiệp. Tuyển dụng thông qua SNS khá dễ dàng, nhưng lại rất thiếu thông tin cho cả người tuyển dụng và người tìm việc, điều này dễ dẫn đến tuyển dụng không phù hợp, là điều bạn cần phải lưu ý. Tuy nhiên, việc tận dụng SNS để hướng đến lớp người trẻ có lẽ sẽ trở thành một xu thế trong tương lai.
Trên đây là những cách thức tìm việc làm ở Nhật, nhưng bạn không nhất thiết chỉ chọn 1 cách. Tùy thuộc vào tiến trình hoạt động “săn việc” của bạn và tùy từng hoàn cảnh mà bạn có thể kết hợp nhiều cách khác nhau hoặc thử các cách theo thứ tự. Trước hết, bạn hãy nắm bắt tổng thể các hoạt động tìm việc trên trang tuyển dụng và các trang tư vấn tìm việc, sau đó lập kế hoạch để có được công việc như mong muốn.
Nếu bạn đang có nhu cầu chuyển việc tại Nhật Bản, bạn có thể truy cập vào trang web tsunagu Local Jobs! Tại đây có rất nhiều công việc chính thức dành cho người nước ngoài đang sinh sống ở Nhật, và nhiều vị trí tuyển dụng với mức lương hấp dẫn. Hãy đăng ký tài khoản trên trang web để bắt đầu hành trình tìm kiếm công việc mơ ước của bạn nhé!
Thông tin trong bài viết được cập nhật tại thời điểm công bố
